کوچکترین سیاره فراخورشیدی توسط ستاره شناسان کشف شد که چگالی آن نصف زمین است و احتمالا در منظومهای با چهار سیاره دیگر قرار دارد.
تا امروز بیشتر اکتشافات سیارههای فراخورشیدی از دستاوردهای ابزارهای بزرگی مانند مأموریت کپلر یا ماهوارهی TESS هستند. اگرچه این پروژهها در رصد ستارههای میزبان سیاره عملکرد خوبی دارند، تنها اطلاعاتی درباره وجود سیارهها بهدست میدهند. برای درک منظومههای فراخورشیدی و سیارههای آنها به رصدهای بیشتری نیاز است.
رصدهای متوالی باعث فراهم شدن اطلاعات ضروری می گردند. براساس پژوهش های جدید، مشاهداتی از منظومهای سهسیارهای گزارش شده است. TESS این منظومه را کشف کرد و پژوهشگران با رصدهای بعدی متوجه شدند احتمالا دو سیاره دیگر در این منظومه وجود دارند که TESSقابلیت دیدن آن ها را ندارد. یکی از سیارهها کمترین جرم را بین سیارههای فراخورشیدی دارد که تا امروز کشف شدهاند.
علت کشف سیاره ها توسط TESS مشاهده افت نور حین عبور سیاره فراخورشیدی بین ستاره میزبانش و زمین است. دیگر پژوهشگران با استفاده از اندازهگیری سرعت شعاعی این رصدها را ادامه دادند. در این روش، تغییر نور ستاره براثر کشش گرانشی سیاره آن در جهتهای مختلف اندازهگیری میشود. می توان با اندازهگیری سرعت شعاعی،به جرم سیاره پی برد. سرعت شعاعی همچنین میتواند چگالی و درنتیجه ترکیب سیاره را آشکار کند.
زمان تلسکوپ برای بررسی دقیق ابهامات کافی نبود. براساس مقاله جدید، مشاهدات بیشتری با استفاده از ابزار تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوب اروپا در شیلی انجام شد. روش استاندارد برای تحلیل این نوع دادهها شناسایی و حذف قویترین سیگنالهای دورهای است که سیاره ایجاد میکند. این کار تا زمانی انجام میشود که سیگنالهای درخورتوجه بهپایان برسند. تحلیل یادشده هم به نقطهای رسید که با وجود حذف سیگنالهای سه سیاره شناساییشده، سیگنالهای دیگری باقی ماندند و سیگنالها سیاره چهارم و احتمالا سیاره پنجمی را نشان میدادند.
ویژگیهای L 98-59
یکی از نکات مهم رصد سیارههایی بود که سیگنال آنها تأیید نشده بودند. پژوهشگران برای تایید سیگنال این سیاره ها از نرمافزاری به نام Bad-Ass Transit Model Calculation استفاده کردند؛ اما دادههای گذار منطبق نبودند. گذار سیارهها به تراز دقیق منظومه فراخورشیدی وابسته است که در آن مدار سیارهها روی صفحهای مشترک با زمین قرار دارد. اگر تمام سیارهها دقیقا منطبق با این صفحه نباشند، ممکن است از دید زمینی گذارشان شناساییشدنی نباشد. درنتیجه به دادهها و تحلیل بیشتری برای بررسی واکنشهای گرانشی میان سیارهها نیاز داریم که بر زمانبندی گذارها تأثیر میگذارند.
اگر سیاره پنجمی باشد، جرم آن ۲/۵ برابر جرم زمین و از نوع سنگی است. همچنین، در میانه کمربند حیات L 98-59 قرار دارد که آب مایع روی سطح آن جاری میشود. ازآنجاکه L 98-59 ستارهای کمنور و کوچک است، کمربند حیات به آن نزدیک است؛ بهطوری که تنها ۲۳ روز برای تکمیل مدار آن زمان لازم است.
باتوجه به اینکه کشف سرعت شعاعی اطلاعاتی از جرم سیاره و رصد گذار سیاره اطلاعاتی درباره ابعاد آن میدهند، چگالی سه سیاره را می توانیم بهدست بیاوریم. دو سیاره تا اندازهای چگالتر از زمین هستند و ساختار مشابهی با زمین دارند؛ اما هسته آهنی کوچکتری دارند. درمقابل، چگالی سیاره سوم نصف چگالی زمین است که نشان میدهد ۳۰ درصد آن از آب تشکیل شده و میتواند دنیایی اقیانوسی باشد.
کشف جالب دیگر جرم سیارههای مشابه زمین است. چگالی برابر با نیمی از چگالی زمین، یعنی سیاره مدنظر کمی از عطارد و مریخ سنگینتر است و کمی از زهره سبکتر. درنتیجه، میتوان آن را کوچکترین سیاره فراخورشیدی تأیید شده تا امروز در نظر گرفت. درحالحاضر، هزاران گزینه برای سیاره فراخورشیدی وجود دارند که هنوز کاملا بررسی نشدهاند. تعداد زیادی از شگفتیهای مشابه درانتظارمان هستند. بررسیهایی مثل TESS فهرستی از اجرام را برای رصد و بررسی دراختیار دانشمندان قرار میدهند.